Datura bitkisi hakkında duyduğum şehir efsaneleri vardı, fakat bana gönderilen bir e-mail sonrası konuyu daha etraflıca araştırmaya karar verdim. Bana gönderilen e-mail:
“Merhabalar kardeşim,
Blogunda belirttiğin bilgiler için teşekkürler. Datura bitkisi hakkında uzun zamandır bazı şeyler duyuyorum ve araştırmalarıma göre bu bitki yasal ve Kıbrıs’ta birçok yerde yetişebiliyor. Bu bitkinin halüsinojen özellikleri olduğunu ve bu durumu çok merak ediyorum. Tabi bunlar çok kaba bilgiler ve daha fazlasını edinemedim. Bu bilgilerin ne kadar doğru olup olmadığını bilemem, bakmak lazım. Senin bununla ilgili verebileceğin daha detaylı bilgiler var mı? Bu bitkiyi denemek istiyorum sence sorun olur mu?
Saygılar”
Datura hakkında okuduklarımdan sonra epey şaşırdım ve bu yasal bitkinin eğlence amaçlı tüketilmesini hiçbir şekilde önermiyorum. Bitki hakkında öğrendiklerimden bahsedeyim. Bu yazıda hem bitkinin etnobotanik bir özeti, hem eski kullanım alanları hem de tehlikelerine değineceğim.
Boru otu, Tatula, Datura, Eşek Hıyarı, Şeytan Elması, Şeytanın Nefesi veya Şeytan Otu (Atropa belladonna L.) Kuzey Anadolu dağlarının gölgeli orman açıklıklarında yetişmektedir. Patlıcangillerden olup kireçli topraklarda yetişen nahoş kokulu bir bitkidir. 100-150 cm yükseklikte, tüylü, otsu ve çok yıllık bir bitkidir. Çiçekleri boru şeklinde ve esmerimsi mor renklidir. Meyveleri kiraz gibi yuvarlak ve siyah renktedir.
Datura güçlü bir delirium etkisine sahip çiçekli bitkilerin bir cinsidir. Deliryum, kişide dikkat ve hafıza gibi bilişsel işlevler ile davranışlarda bozulma ile sonuçlanan, hızlı ve dalgalı seyirli bir nöropsikiyatrik tıbbi durumlardan biridir. Bu bitki skopolamin, hiyosiyamin ve atropin gibi tropan alkaloidleri içerir. Vice kanalında şeytanın nefesi olarak bilinen videoyu izleyen kişiler skopolamini daha önce duymuşlardır.
Bitkinin bütün kısımları alkaloid içerir. Ancak en yüksek alkaloid içeriği olgun meyve ve yeşil yapraklarındadır. İçeriğinde bir çeşit zehirli olan “atropin” denen bir uyuşturucu madde vardır. Atropin tıpta çok değişik kullanım alanlarına sahiptir. Örneğin, göz dibinin muayenesinde, göz bebeğinin genişletilmesi için, ayrıca anesteziden önce üst solunum yollarında salgıların azaltılması için kullanılır. Ayrıca mide, bağırsak, astım, kalp, sinir ve beyin hastalıklarının tedavisi için yapılan ilaçlarda kullanılmaktadır. Bu bitkinin “güzel avrat otu” diye anılmasının sebebi ise rivayete göre eski zamanlarda kadınların gözlerine bu bitkiden elde edilen alkaloitleri damlatarak gözbebeklerini büyütmeleri ve bu şekilde güzel gözlere sahip olmalarıdır.
Güney Amerika’da Datura çok özel hastalıklar için kullanılmıştır. Şamanlar, başka hiçbir tedavi başarılı olmadığında bitkiyi kullanırlar. Bunun nedeni, bitkinin çok tehlikeli olabileceğidir ve hastanın sistemi belirli yollarla hazırlanmalıdır. Aksi halde bu şifalı bitki insanları öldürebilir. Peru’nun Amazon bölgesinde, Datura, şamanlığa giriş yapmak isteyen kişiler için beş ana bitkiden biridir ve genellikle çırak kabulü için kullanılan son “öğretici bitkidir”.
Boru otu; ağrı kesici, spazm giderici, ter, süt ve mide ifrazını azaltıcı etkilere sahip olsa da bütün bir bitki olarak zehirlidir. İnsan için zehirliliği yüksektir. Boru otunun içerdiği alkaloidler sebebiyle zehirlenmelere yol açabilmektedir. Bu zehirlenmelerin temel belirtileri hem halüsinasyon ve delüzyon hem de yüksek ateş, taşikardi ve antikolinerjik etkilerdir. Yüksek dozda ise koma hali görülmektedir.
Bitkinin kullanılmasını desteklemediğim için nasıl kullanılacağından ve dozajlarından bahsetmeyeceğim. Fakat bu bitkinin etkisi doza bağlı olarak bir ile üç gün arası devam edebilir. Buna ilave olarak tolerans düşmeden bitkinin tekrar tüketilmesi durumunda kişi solunum sorunları yaşayıp hayatını kaybedebilir.
Diğer halüsinojenlere kıyasla, Datura’nın, MXE, ketamin, 2C-B ve LSD’ninkinden daha az bağımlılık yaratma potansiyeli olduğu bildirilmiştir. Bunun nedeni, bu maddeyi deneyen kişilerin büyük çoğunluğunun deneyimi tekrarlamak istememesidir. Datura’nın diğer halüsinojenlere kıyasla daha yüksek oranda psikoz ve deliryuma neden olduğu bildirilmiştir. İnternette madde suistimali ardından, psikotik deliryum, amnezi ve diğer ciddi sonuçları tanımlayan çok sayıda deneyim raporu bulunmaktadır. Bu raporların birçoğu ya hastaneye kaldırılmayla ya da ölümle sonuçlandığı görülmektedir.
Görüntü olarak kabak çiçeğine benzeyen boru çiçeklerinden dolma yapıp yiyen kadın halusinasyon ve bilinç kaybı yaşaması nedeniyle hastanelik oldu.
“Detay’da yer alan habere göre, Boru çiçeklerini kabak çiçeği sanarak toplayıp dolma yapan talihsiz kadın, pişen boru çiçeklerini yedikten kısa bir süre sonra hastanelik oldu.
Yakın Doğu Hastanesi’ne kaldırılan kadının sağlık durumunun iyi olduğu öğrenildi.
Uzmanlar, Tatula, Datura, Eşek Hıyarı ve Şeytan Elması gibi adlarla da bilinen boru çiçeğinin, uyuşturucu etkisi olduğu ve zehirli olduğunu belirtiyor.”
Fiziksel etkileri
Uyarılma veya uyuşma
Vücut ağırlığı algısında değişimler
Spontane fiziksel hisler
Anormal kalp atışı
Kabızlık
Aşırı su kaybı
Solunumda zorluk (ölüme sebebiyet verebilir)
Baş dönmesi
Lezzet halüsinasyonları
Yüksek tansiyon
Artan vücut ısısı
Artan kalp atış hızı
Artan terleme
Motor kontrol kaybı
Kas krampları
Kas spazmları
Bulantı
Koku halüsinasyonları
Fiziksel yorgunluk
Huzursuz bacak sendromu
Nöbetler
Dokunsal halüsinasyonlar
Geçici erektil disfonksiyon
İdrara çıkamama
Göz bebeğinde büyüme
Bilişsel etkiler
Uyku hali
Uyanıklık
Artan libido
Bilişsel yorgunluk
Akıl karışıklığı
Sayıklama
Hayaller
Duyarsızlaşma
Depresyon
Gerçeklikten uzaklaşma
Hayal gücü
Duygu bastırma
Yaklaşan kıyamet duyguları
Odak bastırma
Bilgi işleme bastırma
Dil bastırma
Hafıza bastırma
Paranoya
Psikoz
Önerilenlik geliştirmesi
Zaman algısında bozulma
Düşüncelerde yavaşlama
Düşünce dağınıklığı
Halusinasyon durumları
Datura, aşağıda açıklanan kategorilere ayrılabilen delilik halüsinasyonlarını tetiklemede son derece etkilidir.
Dış Halüsinasyonlar
Diğer halüsinojen sınıflarına kıyasla bu etki, orta ila ağır dozlarda diğerlerinden daha sık görülür ve deneyimin en belirleyici özelliğidir. Bu halüsinasyonlar için en yaygın temalar, görünmeyen bir sigaradan içme hissi, orada olmayan insanlarla konuşmak, böcekler görmek ve kâbus gibi deneyimleri içerir.
İç Halüsinasyonlar
Diğer halüsinojen sınıflarına kıyasla, bu etki kısa süreli ve kendiliğinden orta dozlarda ortaya çıkmakta, ancak dozaj ile orantılı olarak meydana geldiği zaman süresi gittikçe uzamaktadır. Bu, inanılırlık, stil içinde etkileşimli, yeni deneyimlere eşit ve içerikte bellek tekrarları, kontrol edilebilirlik ve sağlam bir tarzda özerklik gibi farklılıkları ile kapsamlı olarak tanımlanabilir.
Çevresel bilgiyi yanlış yorumlama
Gölge insanlar
Anlatılamayan dehşet hissi
Nesne aktivasyonu
Sonraki etkiler
Kaygı
Parlaklık değişikliği
Bilişsel yorgunluk
Su kaybı
Deliryum
Depresyon
Motivasyon kaybı
Çevresel bilgiyi yanlış yorumlama
Göz bebeğinde büyüme
Uyuklama
Düşüncede yavaşlama
Görüş keskinliği kaybı
Listelenen etkilere şüphe ile yaklaşılmalıdır ve nadiren hepsi bir kerede meydana gelecektir, ancak daha ağır dozlar ihtimali arttırabildiği gibi tam bir etki alanı yaratma olasılığını da yükseltmektedir. Benzer şekilde, etkiler ve yan etkiler daha yüksek dozlarda daha olası hale gelir ve ciddi yaralanma veya ölüm içerebilir.
Yasallık durumu
Datura doğal olarak büyür ve dünyanın birçok yerinde yetiştirmek, satmak ve tüketmek yasaldır. Bununla birlikte, aşağıdaki ülkelerde yasal sıkıntıları vardır:
Avustralya: Datura en tehlikeli zehirler listesinde yer almaktadır.
Brezilya: Bulundurma ve satış yasadışıdır.
Birleşik Krallık: 26 Mayıs 2016 tarihinde yürürlüğe giren Psikoaktif Madde Yasası kapsamında bu ilacı üretmek, tedarik etmek veya ithal etmek yasadışıdır.
Referanslar
http://www.uyusturucu.info.tr/boru_otu.asp
https://psychonautwiki.org/wiki/Datura
