Dekriminalize: Kriminalize etmenin tersi, yani suç unsuru olmaktan çıkarma.
15 aralık 2017de, Norveç Parlamentosu’nda uyuşturucu madde kullanıcılarını hapse atmak yerine onlara destek olmak adına verilen teklifte, maddelerin dekriminalizasyonu kabul edildi. Portekiz’deki bağımlı sayısındaki azalma, ihtiyacı olanlara gerekli terapilerin sağlanması ve tutuklu sayısında görülen azalma önemli gelişmelerdir. Portekiz örneğinde olduğu gibi, dekriminalizasyonun getirilerini görmeyi planlayan Norveç böylece dekriminalizasyonu uygulayacak ilk İskandinav ülkesi oldu.
Dört büyük siyasi parti, politikadaki devrim niteliğindeki değişim lehine kampanya yürüttü ve Norveç Parlamentosu’nda meclisin büyük çoğunluğunun oylarıyla kabul edildi. Böylece; Sosyalist Sol (SV) partisinin sağlık sözcüsü Nicolas Wilkinson’ın öne sürdüğü “birtakım sorunlar yaşayan insanları cezalandırmaktan vazgeçmeliyiz, onun yerine bu insanlara yardım etmeliyiz” görüşü başarıya ulaşmış oldu.
Norveç Meclisi Sağlık Komitesi Başkanı Sveinung Stensland bu kararın alınmasının ardından şu cümleleri vurguladı: “Biz bu kararı alırken keneviri ya da başka bir uyuşturucu maddeyi yasallaştırmıyoruz, sadece dekriminalize ediyoruz.”
“Değişim biraz zaman alacaktır, fakat bu değişmiş bir görüş anlamına gelir: Madde bağımlılığı sorunu yaşayanlar, ceza ve hapis cezası gibi klasik yaptırımlarla suçlu olarak değil, hasta olarak muamele görmelidir.”
Independent, söz konusu tedbirleri destekleyen partilerin, Muhafazakârlar (Hoyre), Liberaller (Venstre), İşçi Partisi (Ap) ve Sosyalist Sol’u (SV), Norveç hükümetini uyuşturucu politikalarını düzeltmeye yönlendiren “tam dekriminalize etme” lehine oy kullandığını bildirdi.
Portekiz, opioid krizlerinin en kötü halini ve Avrupa Birliği’nde kitlesel dekriminalizasyondan önce uyuşturucuya bağlı ve AIDS ölümlerinin en yüksek oranını yaşamıştı – ki bu ülke şu anda uyuşturucuya bağlı ölümlerde ikinci en düşük orana sahip.
Newsweek’in bu olayla ilgili yaptığı haberde Adalet Bakanı Anders Anundsen’in cümleleri yer alıyor: ”Hedefimiz, bağımlıların bu bağımlılıklarından kurtulması ve suça yönelimi en aza indirebilmek. Eğer planlananın dışına çıkan kimseler olursa, sorumlular, normal zamanda alması gereken cezayı alacaktır.”
Mic, Şubat 2015’te Portekiz’in politikaları üzerinde durdu: “Birisi, esrardan eroine kadar 10 günlük kullanıcı limitinden az miktarda madde tasarrufu yapıyorsa, Uyuşturucu Bağımlılığı Soruşturması Komisyonu’na gönderilir, bu komisyon genellikle bir avukat, bir doktor ve bir sosyal hizmet uzmanından oluşur. Komisyon tedavi veya küçük bir para cezası önerir; bunun dışında kişi ceza almadan gönderilir. Çoğu zaman ceza yoktur.”
Şiddet içermeyen uyuşturucu suçluları aşırı kalabalık cezaevlerine sıkıştığında, suçluların yargılanması şiddetli suçlular ve uzun hapishane cezaları için yer açıyor. Buna ilave bu yasanın artılarından bazıları mahkemelerin yükünün azalması ve yasa uygulama alanlarına daha fazla destek verilebilmesi olarak geçiyor.
Norveç, Portekiz, Hollanda, Uruguay gibi liberal uyuşturucu madde yasaları olan ülkelere katılabilir. Liberal uyuşturucu yasalarına sahip ülkelerle ilgili yazım için buraya tıklayın.
Haberin orjinali için, çeviride emeği geçen Alper Uras’a teşekkür ederim.
