3,4-metilenedioksi-N-metilamfetamin (MDMA) veya halk arasında bilinen adlarıyla ekstazi uyarıcı türünden psikoaktif maddedir. Kimyasal formülü C11H15NO2 şeklindedir, tabii sokakta ekstazi diye satılan hapların içine çeşit türlü amfetamin,  metamfetamin, antipsikotik ila araştırma kimyasalları, hatta eroin ile  karıştırılarak şişirilebilir. Bu yazıda bahsedilen MDMA, ekstazinin saf halidir. Ekstazi hapları ve bu hapların zararlarının önüne nasıl geçebileceği ise sıradaki yazılardan birinin konusudur.

​​

MDMA ilk kez 1970’li yıllarda Chicago’da sokaklarda satılan tabletlerde tespit edildi. Shulgin 1976’da sentezleyip denedikten sonra çalışma arkadaşlarıyla birlikte yaptığı kapsamlı araştırmalarında ilacın kimyası, dozajı, kinetiği ve psikoaktif etkileri üzerine ilk ayrıntılı raporları yayınladılar ve ekstazi bu araştırmalardan sonra yaygınlaştı. 1976’da Shulgin ile birlikte ilacın sıradışı tedavi edici etkilerini fark eden bir grup bilim adamı ve terapist suistimal edilmesini, sorumsuz ve bilinçsiz kullanımı engellemek için bu ilacı çok kapalı bir grup içinde kullandılar. Bu araştırma ve tedavi amaçlı çalışmalarda MDMA’in evlilik ve ilişki terapisi, PTSD (travma sonrası stres bozukluğu), travma, fobi bozuklukları, bağımlılık, kanser ve ölümcül hastalıklardan mustarip kişilerde endişe tedavisinde kullanılabileceği birçok psikiyatrist ve psikoterapist tarafından kabul gördü ve yasaklandığı 1985’e kadar terapilerde yasal olarak kullanıldı.

​

Birçok madde gibi MDMA de yeni madde yasalarından nasibini aldı ve araştırmalar durdu.​​

Günümüzde psikedelik maddelerin araştırılmasına olan merak yeniden ateşlenmiş durumda. ABD Gıda ve İlaç İdaresi (FDA) yönetmeliğinin, gaziler, itfaiyeciler ve polis memurlarında Travma sonrası stress bozukluğu (TSSB) tedavisi için MDMA destekli psikoterapinin klinik çalışmasının sonuçları, the Lancet Psikyatride yayımlanmıştır. Daha önceki yazılarımda da bahsettiğim üzere Lancet haftalık hakemli bir genel tıp bültenidir. Dünyanın en eski ve en bilinen genel tıp bültenlerinden biridir.

Kar amacı gütmeyen Multidisciplinary Psychedelic Studies  Derneği (MAPS) sponsorluğunda, 26 katılımcıda çift kör, plasebo kontrollü, evre 2 pilot çalışması, ikinci günlük deney seansından bir ay sonra,% 68 doz MDMA grubu ve düşük doz MDMA (aktif plasebo) kontrol grubunda % 29 ile karşılaştırıldığında, TSSB tanısı için uygun değildi.  Çift kör tedavinin seyri, 16 saat (iki günlük deney seansı) tam doz veya düşük dozda MDMA destekli psikoterapi ve 13.5 saati ilaçsız psikoterapiden oluşmaktadır. Ortalama olarak, bu poizitf sonuçlar bir yıl sonra devam etti.

Yani, MDMA’in post travmatik stres bozukluğu tanısını ortadan kaldırdığı ve bunun yaklaşık bir yıl devam ettiği gözlemlendi.​​

Dr. Michael Mithoefer, ve Ann Mithoefer, B.S.N. tarafından yönetilen çalışma, MAPS’ın altı tamamlanmış evre 2 pilot çalışmasından ve TSSB için MDMA destekli psikoterapi pilot çalışmalarından biriydi.  Katılımcılar, tümü hizmetle ilgili TSSB’si olan gaziler (22), itfaiyeciler (3) ve polis memurlarından (1) oluşmaktadır.

Dr. Mithoefer, “İki TSSB hastasından en az biri, mevcut tedavilere cevap vermiyor ya da yeterince tolerans göstermiyor, bu nedenle milyonlarca askeri gazi ve TSSB’si olan diğer kişiler için daha iyi tedavilere ihtiyaç var” dedi.

“Bu sonuçlar, aylık aralıklarla sadece iki kez kullanılan MDMA’in psikoterapiyi daha etkili ve daha iyi tolere edebildiğine dair kanıtlar sunmaktadır. Faz 3 çalışmalarının, bu tedavinin birkaç yıl içinde yaygın kullanım için onaylanıp onaylanmayacağını yakın bir zamanda belli olacağı için heyecan duyuyorum. ”

Çalışma, MDMA için kabul edilebilir bir risk profilini gösteren önceki araştırmaları yineleyerek, deney seansları sırasında katılımcıların endişe, baş ağrısı, yorgunluk ve kas gerginliği gibi yan etkiler bildirdiğini belirtmiştir. Tedaviden bir hafta sonra görülen negatif reaksiyonlar, kaygı, yorgunluk ve uykusuzluğu içermektedir. Nabız, tansiyon ve sıcaklıktaki geçici yükselmeler de MDMA oturumları sırasında kaydedildi fakat tıbbi müdahale gerektirmedi.

Ağustos 2017’de, MAPS’ın 2. evre çalışmalarının sonuçlarına dayanarak, FDA, “mevcut terapiler üzerinde önemli ölçüde ilerleme gösterebileceğini” ve gelişimini gözden geçirmesini hızlandıracağını kabul ederek, TSSB için MDMA destekli psikoterapiye Çığır Açan Tedavi Terapi ünvanını vermiştir.​​

TSSB için MDMA destekli psikoterapinin 3. aşaması klinik çalışmaları 2018 yazında başlayacak ve ABD, Kanada ve İsrail’de 16 siteye 200-300 katılımcı kaydedecek. Faz 3 çalışmalarında anlamlı etkinlik ve kabul edilebilir bir güvenlik profili gözlemlenirse, MDMA içeren terapileri 2021’de FDA onayı bekliyor.

Her gün intihar eden ortalama 20 gazi ile TSSB için daha etkili tedavilere ihtiyaç duyulmaktadır. 30 Haziran 2016 itibariyle, 868.000’den fazla gazi, ABD’nin Gazi İşler Dairesi Başkanlığı’ndan, yıllık 17 milyar doların üzerinde bir maliyetle, maluliyet ödemeleri alıyordu.

Eğer mevcut tedaviler klinik gelişmelere/düzelmelere yol açmıyorsa, kesinlikle yeni yollara ihtiyacımız var demektir.

MDMA, TSSB için yeni bir yol gibi görünüyor.

Peki ya diğer yeni yollar?

 

Lancet Psikiyatrisi makalesi, Michael Mithoefer, MD, Ann Mithoefer, BSN, Allison Feduccia, Ph.D., Lisa Jerome, Ph.D., Mark Wagner, Ph.D., Joy Wymer, Ph.D., Julie  Holland, MD, Scott Hamilton, Ph.D., Berra Yazar-Klosinski, Ph.D., Amy Emerson, BA ve Rick Doblin, Ph.D. tarafından yazılmıştır.

Detaylı rapor için