Marihuana – ot, esrar, kenevir, gannavuri, ve çok sayıda diğer argo terimleri de bulunan bu bitki – Sativa ve Indica kenevirin kurutulmuş çiçeklerinin yeşilimsi gri bir karışımından oluşmaktadır.  Kenevirdeki başlıca psikoaktif (kafa yapan) kimyasal, delta-9-tetrahidrokanabinol’dur (THC). Kenevire dair kötü şöhret bu maddeden gelmektedir. Fakat kenevirin içinde yaklaşık 500’e yakın farklı kimyasal yani kannabinoid vardır ve bunların hepsi de kafa yapıcı özelliklerden sorumlu değildir (Tibbo ve arkadaşları, 2018). Bu yazımın ilk kısmında kenevirin yasaklanmasının sonuçlarından ve maliyetinden, ikinci kısmında ise yasal kenevir endüstrisinin getirilerinden bahsedeceğim.

Kenevir Yasağının Sonuçlar ve Maliyetleri

Katherine Beckett ve Steve Herbert’in (2008) “Esrar Yasağının Sonuçları ve Maliyetleri” adlı makalesi kenevir kullanımını yasaklayan ceza yasalarının uygulanmasının sonuçlarını ve maliyetlerini değerlendirmek için çok çeşitli veri kaynaklarından yararlanmıştır. Esrar yasağının sürdürülmesine ilişkin yaygın ve uzun süredir devam eden anlaşmazlığa rağmen, 1990’ların başından beri ABD’de ve ülkemizde esrara bağlı tutuklamalarının sayısı ve oranı önemli ölçüde artmıştır. Esrar yasağının maliyetleri ve sonuçlarına ilişkin bulgular ve bununla ilişkili devlet ve yerel çabaları, aşağıda özetlenmiştir.

Bulgu 1: Esrar yasalarının yoğunlaştırılması, esrar yasağının belirtilen hedeflerine ulaşamamaktadır.

ABD’deki esrar tutuklamaları 1992’den beri dramatik bir şekilde artmaktadır. 2006’da 829.625 adet esrar tutuklusu vardı. Yaklaşık 1.9 milyon yıllık uyuşturucu tutuklusunun hemen hemen yarısı (% 44) esrar yüzündendi. Ülkemizde bu konu ile ilgili elimde net bir veri olmasa da, polis bültenlerinde uyuşturucu ile ilişkili 10 suçtan 8’i esrar veya sentetik esrar içermektedir. Esrar ve sentetik esrar kullanımını ayrıştıran bir çalışma, konuya ışık tutacağı için büyük önem taşımaktadır. ABD’de Esrar kullanımından kaynaklanan tutuklamalardaki artışa rağmen, esrar fiyatları düştü ve esrarın içindeki psikoaktif maddelerin şiddeti arttı.

Bulgu 2: Esrar yasağının toplu maliyeti halk için önemlidir.

Esrar yasalarının uygulanması, esrar kanunu ihlalleri nedeniyle tutuklananlar için bir dizi sosyal, psikolojik ve ailevi maliyetler yaratmaktadır. Esrarı yasaklayan yasaların yürürlüğe konulması, diğer acil kamu güvenliği hedeflerine doğru yararlı bir şekilde tahsis edilebilecek önemli mali ve kurumsal kaynakları tüketmektedir.Esrar ile ilgili tutuklamalar nüfus genelinde orantısız olarak Afrikalı Amerikalılara dayatılmaktadır.Mevcut esrar yasalarının uygulanmasının maliyetinin tam ve yeterli bir analizi, polis ve cezai adalet sistemindeki diğer kişiler tarafından daha iyi ve daha eksiksiz bir kayıt tutma ve veri raporlaması gerektirmektedir.

Bulgu 3: Esrarın dekriminalize edilmesi ve esrar yasalarının uygulanmasının önemsizleştirilmesi esrar kullanımında önemli bir artışa yol açmaz.

ABD`deki pek çok eyalet ve bölge, ya marihuana’yı suç kapsamına almamış ya da esrar yasalarının uygulanmasını reddetmiştir. Bu uygulamayla, Seattle başta olmak üzere; diğer belediyelerde esrar kullanımında veya ilgili sorunlarda artışa neden olduğu görülmemiştir.

Bulunan sonuçlar, esrar yasalarına dair uygulamalarındaki artışın esrar kullanım oranları üzerinde çok az etkisi olduğunu ve esrarın ABD eyaletlerinde ve başka yerlerinde esrar kullanımını ve suç işlenmesinin arttırmadığını gösteren diğer çalışmaların bulguları ile tutarlıdır.

Esrar yasalarının uygulanmasıyla ilişkili insani maliyetler, mahkûmiyet veya hapsedilmenin yokluğunda bile, masraflar yüksek olabilir. Bu maliyetler, esrar kullanımını suç unsuru haline getirmenin herhangi bir zararı azalttığına dair kanıtların bulunmaması ile birlikte, esrar kullanımının bir suç unsuru olmasını yeniden gözden geçirme ihtiyacının altını çizmektedir.

Kenevirin yasallaşmasının / tıbbileştirilmesinin / dekriminalize edilmesinin ülke ekonomisine katkıları

Washington DC’de dost canlısı olmayan bir yönetim olarak düşünülmesine rağmen, dokuz eyalet ve Columbia Bölgesi artık eğlence amaçlı esrar kullanımına ve 30 eyalet ise tıbbi kullanıma izin veriyor. Daha fazla eyalet yasallaşma dalgasına katılmak için sıraya giriyor. Kenevir, ABD’de büyük bir sektör haline gelmektedir.

Esrar endüstrisini takip eden BDS Analytics‘in genel müdürü Tom Adams’a göre, gelişmekte olan sektör 2017 yılında yaklaşık 9 milyar dolarlık satış gerçekleştirdi. Satışlar, tüm Pampers çocuk bezlerinin bir yıllık gelirine eşdeğerdir. Bu, California’da büyük perakende pazarını Ocak ayında açmadan önceki rakamlardır.  California’nın eklenmesi sektör için çok büyük bir adımdı ve Adams, ulusal esrar satışlarının 2018’de 11 milyar dolara ve 2021’de 21 milyar dolara yükseleceğini tahmin ediyor.

Endüstri ayrıca iş ve fırsat yaratıyor. Esrar lisanslarını izleyen Cannabiz Media’nın baş veri sorumlusu Ed Keating’e göre ABD’deki esrar işletmeleri için 9,397 aktif lisans bulunmaktadır. Bu endüstri; üreticileri, çiftçileri, perakendecileri, imalatçıları, dispanserleri, dağıtıcıları ve test laboratuvarlarını da içermektedir.

Endüstri, 2017 yılında 121.000 kişi istihdam etti. BDS Analytics’e göre, kenevir endüstrisi büyüme hızını sürdürürse, bu alandaki çalışan sayısı 2021 yılına kadar 292.000’e ulaşabilir.

Ekonomik faydalar, kenevir satışından eğitim ve altyapı gibi önemli konulara vergi gelirlerini aktararak esrarın yasallaştırıldığı devletlere/eyaletlere yardımcı olmuştur. BDS Analytics, sektörün 2016 yılında 1 milyar dolar devlet vergisi yarattığını ve 2017 yılı için 1.4 milyar dolar daha yaratacağını öngörmektedir.

Temmuz ayında eğlence amaçlı kenevir satışları başladığından beri 25 milyon dolar vergi geliri elde eden Nevada eyalet senatörü Tick Segerblom “Bu harika bir durum çünkü kenevir yasadışıyken bu para zaten harcanmaktaydı, şu anda vergiye tabi tutuluyor,” diyor. “Ayrıca polisler zamanlarını kullanıcıları tutuklamak için harcamak zorunda kalmıyorlar.”

Kenevir artık sadece bir bitki değil.

Yasal dispanserlerde sunulan ürünler, geleneksel çiçeklerden yağ, haşiş, kristal ve rezin gibi işlenmiş ve buharlaştırılarak veya yakılarak tüketilebilen ürünlere, aynı zamanda yenilebilecek fırınlanmış ürünler, şekerler ve sakızlar da dâhil olmak üzere geniş bir çeşit yelpazeye sahiptir.

Kenevirin kökleri sağlık ve  tıp endüstrisine de yayılıyor

CBD (cannabidiol) veya kannabidiol, federal yasağa rağmen, epilepsi veya ağrı tedavisi için yağ veya şeker formunda bulunan bir üründür. Hemp Business Journal’ın yayıncısı Sean Murphy’ye göre, hem kenevir hem de marihuanadan elde edilen CBD endüstrisi, geçen yıl 360 milyon dolar topladı. 2020’ye kadar 1,1 milyar dolara ve 2022’ye kadar da 1,8 milyar dolara ulaşması bekleniyor.

 

Kaynakça

Beckett, K., & Herbert, S. (2008). The consequence and costs of marijuana prohibition. Substance Abuse and Mental Health Services Administration.

Tibbo, P., Cracker, C. E., Lam, R. W., Meyer, J., Sareen, J., & Aitchison, K. J. (2018). Implications of Cannabis Legalization on Youth and Young Adults. The Canadian Journal of Psychiatry, 63(1), 65-71.

Bu yazıda kenevirin illegal olmasının yarattığı masraflar ve oluşturduğu sıkıntılara, aynı şekilde yasallaşmasının yaratacağı ekonomik imkânlara değindim.