Avrupa’nın iki küçük ülkesi olan Kıbrıs Cumhuriyet’i ve Malta’nın kenevir düzenlemelerine yol gösterecek adımlar attığını biliyor muydunuz?
Kıbrıs Cumhuriyeti, bitkinin ithalat koşullarını ve aynı zamanda tıbbi kullanımla ilgili gelişmeleri iyileştirmeyi planlarken, muhalefet partileri de dahil olmak üzere Malta Hükümeti, kenevir suçları ile ortaya çıkan endişeleri ele almaya kararlıdır. Önümüzdeki aylar ve yıllar, her iki ülke için büyük bir önem teşkil etmektedir.
İnanılmaz doğal çevresi ve keşfedilmeye değer tarihi ile bu küçük Akdeniz adalarını her yıl binlerce turist ziyaret ediyor. Eğer bunların hepsi yeterli değilse, kenevir, turistlerin en sevdiği bitkilerden biri (bknz. Amsterdam), turizmi bu kadar iyi yapılan başka bir bitki var mı? Malta ve Güney Kıbrıs, kenevir sevenler için bir adres olmalı mı? Cevap ne olursa olsun, bu iki Akdeniz adası, genellikle Avrupalı komşularının çoğunu etkilemeyecek küçük adımlar atmaktadır.
Adadaki Kıbrıslı Rum doktorlar, Sağlık Bakanlığı’nın onayı ile kenevir yağı reçetelerini vermeye başladılar. Aynı zamanda, Kıbrıslı Kenevir Dostları Grubu (Cyprus’ Friends of Cannabis), bu ürünün ülkedeki kanser hastaları için olduğu kadar küçük uykusuzluk sorunları veya baş ağrısı gibi günlük rahatsızlıklar yaşayan kişiler için de kullanılabilmesi gerekliliğinin altını çiziyor.
Kenevir yağı, Kıbrıs Cumhuriyeti’ndeki eczanelerde zaten mevcuttur ve gereken ilgili reçete sunulduğunda satın alınabilir. Ayrıca, bazı kanser hastalarına Sağlık Bakanlığı tarafından kenevir yağını ithal etme izni verilir. Yeni mevzuat kabul edildiğinde, Kıbrıs’ın yabancı kenevir yatırımcıları için bile kenevir yetiştirebilecekleri ve üretebilecekleri bir düzeni oturmuş olacaktır.
Gerçekleştirilen ilerlemelere rağmen, Kıbrıs Kenevir Dostları, sürecin yavaş ilerleyişi açısından kritik öneme sahip. Sözcü Petros Evdokas, tıbbi kenevir talep eden kanser hastalarına atıfta bulunarak, “Ne yazık ki, başvuranların neredeyse yarısı ilaçlarını almadan önce öldü” dedi. Evdokas’a göre, yetkililer süreci hızlandırmak için daha fazla çaba harcayabilir. Politik ve ideolojik sebeplerin yanı sıra özel çıkarları da gecikmenin nedeni olarak değerlendirdi.
Evdokas, planlanan gelişmelerin hızlandırılması için çağrıda bulundu ve hatta adadaki yasal olarak yetişen kenevirin, doğru iklime ve binlerce yıl öncesine dayanan bir geleneğe sahip olduğunu söyledi. “Yasal bir şekilde kenevir yetiştirebilme sürecini hızlandırarak, iki yıldan az bir sürede Kıbrıs, Avrupa’nın büyük bir kısmının şifalı kenevir başkenti haline gelebilir, yerel ihtiyaç ve ihracat için yeterli miktarda üretebilir ve tıbbi turizme yeni bir şube ekleyebilir.” Kıbrıs’ın Yeşil Partisi (Cyprus’ Green Party) üyesi Linda Leblanc, kenevir bitkisinin gelişmesi için çok az su gerektiğinden, ülkenin tıbbi esrarda bir Avrupa lideri olma potansiyeline sahip olduğunu iddia ediyor.
Eğer başarılı olunursa, bu çabalar, 19 yaşında beyin kanseri teşhisi konulduktan sonra, yargının kendisine tıbbi kenevire erişim izni verdikten tam bir gün sonra ölen genç sporcu Giorgos Michael’in dileğine uygun olacaktır. Dava, ülkeyi sarstı ve Kıbrıslı yetkililerden kenevirin erişimini sağlamak için bir dizi tedbir almaları istendi ve şimdi de bu tedbirler genişletilecek. Evdokas’a göre, sadece hastalara değil, tüm vatandaşlara tıbbi kenevir verilmelidir. Gecikmenin ardındaki sebeplerden biri de ülkenin eğlence amaçlı keneviri yasallaştırmaya henüz hazır olmadığı gerçeğidir. Sağlık Bakanı Giorgos Pamboridis’in de belirttiği gibi, “her ne kadar eğlence amaçlı kenevir kullanımının meşrulaştırılmasına yardımcı olmak yanlış olsa da kenevirin tıbbi kullanımı, eğlence amaçlı kullanımını da yaygınlaştırabilir” dolayısıyla, tıbbi kenevir üzerine yeni önlemler kabul edilirse, Kıbrıslılar bir başka aktif cepheye karşı geleceklerdir.
Daha fazla Petros Evdokas için
Bu arada, Malta, kenevirin tamamen yasallaştırıldığı bir sonraki ülke olacak. Sadece 432.000 nüfuslu bu adada, Nisan 2015’te zaten bazı gelişmeler gerçekleşti, şimdi ise Başbakan Joseph Muscat, kenevirin yasal statüsüyle ilgili bir adım daha atmak istiyor. Yeni seçim kampanyası sırasında da çeşitli devlet kurumlarının uygulama koşullarına değinmişti.
Seçimden önce, Muscat, eğer yeniden seçilirse kenevir yasalarının reformunu görüşmek için kendisini adayacağını söyledi. Bir TV röportajında Muscat, “mevcut sistem suçluları destekliyor ve dağıtımlar üzerinde kontrol sahibi olmak çok daha iyi olurdu” dedi. Muskat’ın İşçi Partisi, Milliyetçi Parti –muhalefet partisi –ve Demokrat Parti, Muscat’a göre, Kanada gibi ülkeler tarafından benimsenen modellere bakmalı ve gereken tartışmalara dahil olmalıyız.
Alternattiva Demokratika Partisi Genel Sekreteri olan Cassar, kenevirin suç olmadığı Colorado, Uruguay veya Portekiz’e benzeyen bir yönetmelik modeli istediklerini belirtti. Onun görüşüne göre, kenevir kullanıcılarına zulmetmek zararlıdır ve kokain, eroin gibi maddelerle birlikte gruplandırılmamalıdır. Ayrıca kenevirin alkol ve tütünden daha az zararlı olduğunu da belirtmiştir.
Bu arada, bu küçük takımadaların sakinlerinin, kişisel kullanım için tek bir bitki yetiştirmelerine, küçük miktarlarda kenevir bulundurmalarına ve bir doktor, bir onkolog, nörolog veya benzeri bir doktor tarafından reçete edilirse Sativex satın almalarına izin veriliyor. Yine de birden fazla bitki yetiştirmek hapis cezasıyla sonuçlanabilir. Sekiz yıl önce kendi kenevirini yetiştirdiği için 20 ay hapis cezasına çarptırılmış olan iki çocuk babası Walter Desira buna bir örnektir. Tıbbi kullanım için on dört bitkisi vardı. Sonuç olarak, birkaç Maltalı yargıç, kişisel kullanım için olduğu sürece birden fazla bitki yetiştirildiğinde daha yumuşak cezalar çağrısında bulundular.
Ayrıca, Malta toplumu yasallaştırma için hazır görünüyor. 2014 yılında yapılan bir araştırma, 10 kişiden 9’unun kenevir kullanıcılarının hapisle yüzleşmemesi gerektiğini düşündüklerini ve vatandaşların yarısının -35 yaşın altındakiler arasında yüzde 70’inin- keneviri suç olmaktan çıkarma çabalarına destek olduklarını tespit etmiştir.
Malta halkının düşük miktarlarda kenevir bulundurmasına izin verilse bile, polis ve vatandaşlar arasında hâlâ gerginlikler var. İnsanlar hala cebinde kenevir içeren bir adet sarma sigaradan dolayı tutuklanabiliyorlar. Ayrıca, hastalar kenevir reçetesi almak için bir uzmana yönlendirildiği zaman çoğu ne yapacağını bilmiyor. Yasanın belirttiği tek şey, 3.5 gramdan fazla kenevir taşıyanların 50 € ile 100 € arasında para cezalarına tabi tutulacak olmasıdır. Bu bağlamda Cassar, “ortaklaşa kenevir içen” gençler yerine büyük tacirler ile mücadele çabalarına odaklanma gereğini vurguladı. “Bu milyon avrolar değerindeki ticaretten uzaklaşalım” dedi.
Özellikle, Cassar keneviri alkol ve sigara ile aynı şekilde verecek bir lisanslı dağıtıcı modeli öngörmektedir. Buna karşılık, Milliyetçi Parti lideri Simon Busuttil, bilimsel araştırmaya dayalı bir tartışmadan yana olduğunu söyledi.
Politikacıların iyi niyetine rağmen, bazı aktivistler tıbbi kenevirin beş yıl önce yasal olarak onaylandığını, son seçimle, hiçbir zaman yerine getirilmeyen bir vaatte bulunulduğunu vurguladılar. Bu arada, Malta Üniversitesi’nin Think dergisinde yayınlanan bir makalede, aile doktoru Andrew Agius ve fizyolog ve biyokimyacı Giuseppe Di Giovanni, kenevirin uzun süredir acıyı gidermek için kullanıldığını öne sürerken, birçok hastanın kronik ağrılarda morfin gibi daha güçlü maddeler yerine keneviri tercih ettiğini belirtiyor. Ayrıca endişe, bulantı, kas spazmları ve epilepsi gibi durumlar için de yüksek terapatik değerini vurgulamışlardır.
Henüz emekleme döneminde olmakla birlikte, bu teşvik edici zeminle, bu iki küçük Avrupa adasının yaptığı ilerlemeler kesinlikle göz önünde bulundurulmalıdır. Görünüşe göre, Akdeniz yakında her zamankinden daha yeşil olacak!
